Veganizm
Veganlık, hayvanları her açıdan tüketmekten ve sömürmekten kaçınma ilkesidir. Bu, veganların et, süt ürünleri, bal veya yumurta yemedikleri, ata binmedikleri veya bir hayvanın ölümüyle sonuçlanmasa bile hayvanları insan yararına kullanan diğer faaliyetlerde bulunmadıkları anlamına gelir. Veganlık sadece bir diyet değildir; bir yaşam biçimidir. Vegan olmak için kişinin günlük yaşamında her türlü sömürüden kaçınması gerekir. Veganlar deri veya yün giymekten kaçınır, hayvanlar üzerinde test edilmiş makyaj malzemeleri, banyo malzemeleri veya ev eşyaları kullanmaktan kaçınır ve köpekler üzerinde kumar oynamaz veya ata binmez. Diyetinizde hayvansal ürünlerden kaçınıyor ancak yaşam tarzınızda hayvansal ürünlere yer vermiyorsanız vegan değil bitki bazlı besleniyorsunuz demektir. Veganların sayısı Birleşik Krallık'ta yaklaşık 700.000, dünya genelinde ise yaklaşık 15 milyondur. Veganlık giderek daha popüler hale gelmektedir ve yakın gelecekte önemli bir yaşam tarzı trendi haline gelmesi beklenmektedir.
Veganlık Daha Sağlıklı mı?
Yüksek et tüketimi kalp hastalığı, kanser ve diyabet gibi bulaşıcı olmayan hastalık riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir. Ayrıca, yapılan bir değerlendirmeye göre, en fazla işlenmiş et tüketimi tip 2 diyabet riskinde 'lik bir artışla bağlantılıdır. Yüksek sıcaklıkta pişirme yöntemleri, özellikle de mangalda pişirme, toplam kırmızı et tüketiminden bağımsız olarak, seyrek et yiyenlerde kanser ve T2D riskini artırabilir. Ayrı bir çalışmada, işlenmiş et tüketiminin kardiyovasküler hastalık riskinde ve T2D riskinde artışla bağlantılı olduğu bulunmuştur. Ancak araştırmacılar, işlenmemiş kırmızı et tüketimi ile daha yüksek T2D riski arasında bir bağlantı bulamayarak önemli bir farklılığın altını çizmişlerdir.
Veganlığın Artıları ve Eksileri
Et temelli bir diyetle karşılaştırıldığında, ortalama bir vegan diyeti daha fazla C vitamini ve lifin yanı sıra daha az doymuş yağ içerir. Veganlar tipik olarak daha düşük kolesterol seviyeleri ve daha düşük kardiyovasküler hastalık riski ile ilişkili olan daha düşük bir BMI'ye sahiptir. Bunun nedeni muhtemelen doymuş yağın azaltılması ve daha az enerji yoğun gıdaların tüketilmesidir. Vegan diyetler, şaşırtıcı olmayan bir şekilde, standart bir batı diyetinden önemli ölçüde daha fazla meyve ve sebze içerir. Öte yandan vegan beslenmede kalsiyum, D vitamini, demir, çinko, omega-3 yağ asitleri ve B12 vitamini eksik olabilir. Süt ürünleri satın alırken güçlendirilmiş seçenekleri tercih etmek bu sorunları önlemenize yardımcı olacaktır. Popüler bir vegan çeşnisi olan tahin de yüksek bir çinko, demir ve kalsiyum kaynağıdır.
Vegan Olmayı Düşünüyorsanız Ne Yapmalısınız?
Tüm beslenme ihtiyaçlarınızı karşılayan, kilo vermenize yardımcı olabilecek veya bir sporcu gibi antrenman yapmanıza yardımcı olabilecek bir vegan diyet planı arıyorsanız bir vegan beslenme uzmanına danışın. Vegan diyetler genellikle vegan olmayan diyetlerden daha sağlıklıdır, ancak değişiklik yapmak dikkatli olmayı ve düşünmeyi gerektirir. Yeni vegan diyetinizin beslenme gereksinimlerinizi karşılayıp karşılamadığını iki kez kontrol etmeniz çok önemlidir. Ne tüketmeniz gerektiğini ve nerede bulacağınızı bildiğinizde bunu başarmak kolaydır. Eğer vegan olacaksanız, çoğu eczanede bulunabilen B12 vitamini almanız çok önemlidir. B12, sinir ve kan hücrelerinizin sağlığı için gereklidir. B12 eksikliğinin olması son derece zararlıdır.
